Malo: Ku boma, m’njira kuchokera ku boma, kumudzi kwawo kwa Nthondo, kunyumba ya a Dziko, m’kutchire, kumanda, kwa a sing’anga.
Atengambali:
- Atate ake a Nthondo
- Kapitawo wa ku boma
- Anzawo a atate ake a Nthondo
- A Dziko
- Mayi ake a Nthondo
- A Namwino
- Apongozi awo
- Mlongowake wa Nthondo
- Amfumu
- Nthondo
- Nyalubwe
- Mkamwini wa munthu wina
- Sing’anga
- Anyamata okumba manda
- Alongo awo a mayi ake aang’ono ndi ena ambiri
NKHANI YA M’MUTUWU MWACHIDULE:
- Atate ake a Nthondo adagwidwa ndi asilikali ndi anzawo ndikugwira ntchito yomanga mlatho.
- Kapitawo wa boma adawazunza ndi kuwagwiritsa ntchito popanda chakudya chokwanira ndi malo ogona.
- Atate ake a Nthondo adalipidwa ndalama zochepa ndipo anayamba ulendo wobwerera kunyumba.
- Anayamba ulendo wobwerera kumudzi ndi njala, koma adalandira uthenga wabwino wa kubadwa kwa mwana wawo.
- Atate ake a Nthondo adafika kunyumba ndipo anapatsidwa uthenga wa kubadwa kwa Nthondo, mwana wamphamvu.
- Anzawo ndi apongozi awo adachita mwambo wamkulu wa kubadwa kwa Nthondo.
- Atate ake a Nthondo adatenga udindo wamkulu pa moyo wa mwana ndi kukonza mwambo wa m’meto komanso mwambo wopatsa Nthondo dzina.
- Nthondo adachita bwino atatha mwambo ndipo anakondedwa kwambiri ndi makolo ndi alongo ake.
- Atate ake a Nthondo adagwira ntchito zambiri zothandiza pamudzi, koma adatsala pang’ono kugwa matenda omwe adawapweteka kwa nthawi yayitali mpaka atamwalira.
MFUNDO ZIKULUZIKULU:
Chikondi:
- Atate ake a Nthondo amasonyeza chikondi poyika tchika ndi kupereka chithandizo kwa mayi ake.
- Mlongo wake wa Nthondo amamulera ndi kumuphunzitsa kuyenda.
- Nthondo amakondedwa ndi atsibweni ake, chifukwa adali mphwa wawo yekhayo wamwamuna.
Kuthandizana:
- A Dziko adathandiza atate ake a Nthondo powapatse mankhwala a mwana.
- Anthu anathandizana nawo pa mwambo wa maliro.
Chidani:
- Mkamwini wa munthu wina anada atate ake a Nthondo chifukwa cha nkhani ya munda.
- Amayi ake a Nthondo adagwirizana ndi alongo awo pankhani ya kusowa nkhuku, zomwe zinayambitsa chidani.
Nkhanza:
- Asilikali adagwidwa ndi nkhanza potenga anthu kupita nawo kukagwira ntchito ku boma.
- Kapitawo adagwiritsa ntchito anthu popanda chifundo kapena zifukwa zomveka.
Umphawi:
- Atate ake a Nthondo adagwirizana ndi anzawo kuti akwaniritse ntchito zawo ngakhale atakumana ndi umphawi.
F. Zikhulupiro ndi Miyambo
- Miyambo Yotsatira:
- Atadwala atate a Nthondo, anthu amakhala ndi miyambo ya kukumbukira, kuphatikiza kupereka zolinga ku mizimu.
- Anthu amawombatu akachita zolinga kumanda.
- Nthondo adathira dothi pa manda a atate ake.
- Adzukulu adaletsedwa kukumba dzenje lina chifukwa cha nkhawa ya mizimu.
- Anthu adagona pamtanda pamene akuchita maliro.
G. Chisoni
- Zochita za Chisoni:
- Nthondo adamva chisoni pamene abambo ake ankamwalira.
- Amayi ake adali ndi chisoni pamodzi ndi amuna awo.
- Munthu ali m’mudzi adamva chisoni chifukwa cha imfa ya atate a Nthondo.
H. Malangizo
- Malangizo Okhudza Mwana:
- Atate a Nthondo adalangiza mwana wake pamene ankamwalira.
- Adalangiza m’bale wake pa nthawi ya kuvulazidwa ndi Nyalubwe.
I. Umasiye
- Kuchita Umasiye:
- Nthondo ndi amayi ake adakhala pa umasiye atamwalira atate ake.
J. Ulosi
- Cholinga Chotsatira:
- Atate a Nthondo adalosera za kubadwa kwa mwana wawo kudzera m’maloto otere kuti adzakhala ndi inswa zambiri.
K. Udindo
- Udindo Wosamalira:
- Atate ndi amayi a Nthondo adali ndi udindo wosamalira mwana wawo atadwala.
- Abale a atate a Nthondo adasamalira Nthondo pamene atate ake adadwala.
Maphunziro Am’mutuwu
- Zofunikira:
- Kumayamikira anthu akachita zabwino, monga momwe atate a Nthondo adachitira anzake.
- Ndikofunika kukhala ndi udindo wosamalira ana.
- Ndibwino kuthandizana pa nthawi zovuta, monga momwe anachitira anthu am’mudzi pamaliro a atate a Nthondo.
- Sifuna kumapitiriza miyambo yowopsa, monga momwe amayi a Nthondo adakanira.
- Kumalangizana ndi wina pamene akugwa m’mavuto, monga momwe atate a Nthondo adachitira m’bale wawo.